ੴਸਤਿਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀੴ☬
ਤੇਰੀ ਰਹਿਮਤ ਮੇਰੀ ਔਕਾਤ ਨਾਲੋਂ ਉੱਚੀ ਹੈ,
ਤੂੰ ਦੋ ਜਹਾਨ ਦਾ ਮਾਲਕ ਤੇ
ਮਿੱਟੀ ਮੇਰੀ ਹਸਤੀ ਹੈ



ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤੋਪਖਾਨਾ ਬਾਬਰ ਰਾਹੀਂ ਆਇਆ ਸੀ । ਪਾਨੀਪਤ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਚ ਇਬਰਾਹੀਮ ਲੋਧੀ ਦੀ ਇੱਕ ਲੱਖ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਫੌਜ ਦਾ ਬਾਬਰ ਦੀ ਪੱਚੀ ਹਜਾਰ ਫੌਜ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣਾ ਹੋਇਆ । ਦੋਨੋ ਪਾਸਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਹੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਨ । ਪਰ ਬਾਬਰ ਦੀ ਪੱਚੀ ਹਜਾਰ ਫੌਜ ਨੇ ਲੋਧੀ ਦੀ ਇੱਕ ਲੱਖ ਫੌਜ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਧਰ ਲਿਆ । ਇਬਰਾਹੀਮ ਲੋਧੀ , ਬਾਬਰ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜਿਆਦਾ ਫੌਜ ਹੋਣ ਤੇ ਵੀ ਜੰਗ ਇਸ ਲਈ ਹਾਰ ਗਿਆ , ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਪਾਸ ਤੋਪਾਂ ਨਹੀ ਸਨ । ਬਾਬਰ ਦੀਆਂ ਤੋਪਾਂ ਨੇ ਲੋਧੀ ਫੌਜ ਦੀ ਕੋਈ ਵਾਹ ਪੇਸ਼ ਨਹੀ ਜਾਣ ਸੀ ਜਾਣ ਦਿੱਤੀ । ਤੋਪਾਂ ਅੱਗੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਜੋਰ ।
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਜੁਲਮ ਦਾ ਨਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਥਾਪੜਾ ਦੇ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਤੋਰਿਆ । ਰਸਤੇ ਚ ਆਉਂਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਦੇ ਨਾਮ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਲਿਖ ਕੇ ਭੇਜੇ । ਜਿੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਆਉਣ ਦੀ ਖਬਰ ਮਿਲਦੀ ਗਈ , ਉਹ ਸਭ ਕੰਮ ਧੰਦੇ ਛੱਡ ਕੇ, ਜੋ ਵੀ ਹੱਥ ਚ ਹਥਿਆਰ ਆਇਆ, ਲੈ ਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਫੌਜ ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਲਈ ਚੱਲ ਪਏ । ਹੁਣ ਅੱਗੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਵਜੀਰ ਖਾਨ ਨਾਲ ਹੋਣਾ ਹੈ । ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਾਸ ਨਾ ਤਾਂ ਤੋਪਾਂ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕੋਈ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਹੈ । ਹਥਿਆਰ ਵੀ, ਡਾਂਗਾਂ , ਬਰਛੇ, ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨੇ । ਘੋੜਸਵਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਮਸਾਂ ਦਰਜਨ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੈ । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਜੀਰ ਖਾਨ ਕੋਲ ਤੋਪਖਾਨਾ ਹੈ , ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਫੌਜ ਨਾਲੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਫੌਜ ਹੈ । ਪਰ ਜੰਗ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਉਲਟ ਨਿਕਲਿਆ । ਡਾਂਗਾ, ਬਰਛਿਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਤੋਪਾਂ ਆਲੇ ਮੂਹਰੇ ਧਰ ਲਏ । ਵਜੀਰ ਖਾਨ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੈਨਾ , ਖਾਲਸਾ ਫੌਜ ਮੂਹਰੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਉੱਡੀ ਜਿਵੇਂ ਹਨੇਰੀ ਵਿਚ ਸੁੱਕੇ ਪੱਤੇ । ਹੋਰ ਕਰਾਮਾਤ ਕਿਸਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ !
ਕੈਵੀ ਸਿੰਘ ਕਲੇਰ

ੴ ਮੇਰੀ ਮੰਗੀ ਹਰ ਦੁਆ ਲਈ
ਤੇਰੇ ਦਰ ਤੇ ਜਗ੍ਹਾ ਹੋ ਜੇ
ਇਨੀ ਕੁ ਮੇਹਰ ਕਰ ਮੇਰੇ ਮਾਲਕਾ?
ਕਿ ਤੇਰਾ ਹੁਕਮ ਹੀ ਮੇਰੀ ਰਜਾ ਹੋ ਜੇ..


ਪਹਿਲਾਂ :
ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਲਕ
ਗਰੀਬ ਦਾ ਮੂੰਹ
ਹੁਣ :
ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਲਕ
ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਜੇਬ

ਚਲ ਰੂਹ ਮੇਰੀੲੇ ਤੈਨੂ ‘ਫਤਿਹਗੜ ਲੈ ਚਲਾਂ
ਫਤਿਹ ਦਾ ਅਗਾਜ਼ ਜਿਥੌ ਹੋੲਿਅਾ

ਬੋਲੇ ਸੋ ਨਿਹਾਲ ਦੀ ‘ਅਵਾਜ ਤੈਨੂ ਅਾੲੇਗੀ
ਚਲ ਰੂਹ ਮੇਰੀੲੇ
ਚਲ ਰੂਹ ਮੇਰੀੲੇ ‘ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ


ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਨੇ ਕਿ ਰੋਜ਼, ਜਾ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਪਾਠ ਕਰਨ ਦਾ, ਜਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਜਾਣ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੈ?
ਤਾਂ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

੧- ਪੱਥਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਰਹੇ ਤਾਂ ਦੋ ਚੀਜਾਂ ਤੋਂ ਬੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.. ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ, ਤੇ ਦੂਸਰਾ ਠੋਕਰ ਵੱਜਣ ਤੋਂ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦਾ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਚਿਰ ਪਾਠ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਬੈਠ ਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਟਿਕਦਾ ਹੋਵੇ ਭਾਵੇਂ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੰਦੀ ਸੋਚ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੱਬ ਦੇ ਕਰੀਬ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪਾਠ ਕਰੋ, ਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਜਾਇਆ ਕਰੋ।

੨- ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਪਾਠ ਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਜਦ ਅਸੀਂ ਅਰਥ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ?
ਜਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ Doctor ਤੁਹਾਨੂੰ Paracetamol ਦੀ ਗੋਲੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ Doctor ਨੂੰ Paracetamol ਦਾ ਅਰਥ ਪੁਛਿਆ? ਤੁਸੀਂ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਕਿਹ ਉਹ ਗੋਲੀ ਖਾ ਕੇ ਠੀਕ ਹੋ ਗਏ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਪਾਠ ਕਰਿਆ ਕਰੋ, ਬਾਣੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਅਸਰ ਕਰੇਗੀ।

੩- ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਅੰਦਰ ਦੋ ਮਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਸੁਚੇਤ ਤੇ ਇੱਕ ਅਚੇਤ।
ਇੱਕ ਉਹ ਜੋ ਸੋਚਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਇੱਕ ਉਹ
ਜੋ ਸਾਡੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਰੋਟੀ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਰੋਟੀ ਦੀ ਬੁਰਕੀ ਮੁੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਈ, ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ, ਇਹ ਕੰਮ ਸੁਚੇਤ ਮਨ ਦਾ ਹੈ.. ਪਰ ਅੰਦਰ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਰੋਟੀ ਦੇ Cell ਬਣੇ ਫਿਰ ਨਵਾਂ Blood ਬਣਿਆ, ਫਿਰ ਉਸ ਰੋਟੀ ਦੀ Energy ਬਣੀ, ਫਿਰ Bones.. ਮਤਲਬ ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਰੋਟੀ ਖਾਂਦੀ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਅੰਦਰ ਜੋ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਾਡਾ ਸੁਚੇਤ ਮਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦ ਅਸੀਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜਦੇ ਹਾਂ, ਭਾਵੇਂ ਸਾਨੂੰ ਅਰਥ ਸਮਝ ਆਉਣ ਜਾ ਨਾ, ਪਰ ਸਾਡਾ ਸੁਚੇਤ ਮਨ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ catch ਕਰਦਾ ਹੈ, ਬਿਲਕੁਲ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਰੋਟੀ ਨੂੰ catch ਕਰਕੇ Blood ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪਾਠ ਕਰਿਆ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਰੋਟੀ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਰੂਹ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ।
ਜੇ ਭੁੱਖੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨ ਕੁਝ ਖਾਣ ਨੂੰ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਾਡੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਖੁਰਾਕ ਨ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਗੰਦ ਮੰਦ ਖਾਣ ਲਗਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਬੁਰੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਪਣੀ ਅਾਤਮਾ ਨੂੰ, ਅਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦਵੋ।

ਕਿਰਪਾ ਕਰ ਕੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਆਪਣੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਜਰੂਰ ਭੇਜੋ ਤਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾ ਬਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਵਧੇ । ਫਤਿਹ ।


ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਵੇਲੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਿਆ ਕਰੋ ਕਿ
ਜਿਸ ਖੇਤ ਵਿਚੋਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਰੋਟੀ ਆਈ ਹੈ
ਉਸ ਖੇਤ ਵਾਲੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕਦੇ ਵੀ ਭੁੱਖੇ ਨਾ ਸੌਣ

ਮਸਕੀਨ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਈਰਖਾ ਆਈ,,,ਹੈ ਸਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਅਜੋਕਾ ਪਰਚਾਰਕ ਜੋ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰ ਆਈ ਈਰਖਾ ਬਾਰੇ ਖੁਲ ਕੇ ਦੱਸ ਸਕੇ,,ਮਹਾਨ ਪਵਿੱਤਰ ਆਤਮਾ ਦੀ ਨਿਸਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਇਹ ਗੁਣ ਕਿ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਸਰੇ ਬਾਜਾਰ ਦੱਸਣਾ( ਧੂਲਕੋਟ) 🙏❤️👉👉👉👉👉👉👉👉👉ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣਾ ਇਕ ਮਰਿਆਦਾ ਹੈ,ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਤੇ ਕਰਨੀ ਪਏਗੀ, ਪਰ ਉਹ ਪ੍ਰੀਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅਦਲ (ਇਨਸਾਫ਼) ਤੇ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਉੱਠ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਉਹ ਤੇ ਵਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ,ਪਰ ਉਹ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦ ਵੀ ਹੈ,ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਉਹ ਗੇੈਬੀ ਮਿਹਰ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ,ਸੁੱਤੇ ਹੋਏ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪ ਉਠਾਲ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਮਰਿਆਦਾ ਦੇ ਵਿਚ ਉਹ ਬੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ।ਇਹਦੇ ਉੱਤੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਗਾਥਾ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ।
ਅੰਗੂਰਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਬਾਗ ਸੀ।ਉਸ ਬਾਗ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਅੰਗੂਰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ। ਕਿਉਕਿ ਕੰਮ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ, ਅੰਗੂਰ ਬਹੁਤ ਪੱਕ ਕੇ ਖ਼ਰਾਬ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ,ਇਸ ਲਈ ਮਾਲਕ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ।ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰਿੰਦੇ ਭੇਜੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਦੇ ਵਿਚ।ਕੁਝ ਮਜ਼ਦੂਰ ਤੇ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਸੂਰਜ ਉਗਦਿਆਂ ਹੀ ਆ ਗਏ ਅੰਗੂਰ ਤੋੜਨ ਵਾਸਤੇ।ਉਸ ਜਮਾਨੇ ਦਾ ਨਿਯਮ ਕਿ ਸੂਰਜ ਨਿਕਲਿਅ ਹੈ,ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ,ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਿਆ ਹੈ,ਕੰਮ ਖਤਮ ਕਰੋ।ਕੰਮ ਸੇ ਕੰਮ ਬਾਰਾਂ ਘੰਟੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ,ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਬਹੁਤ ਅੌਖੀ ਸੀ ਕਿਸੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ।ਲੇਕਿਨ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਕਰਿੰਦੇ ਲੱਭ ਕੇ ਲਿਆਂਦੇ,ਇਸੇ ਵਿਚ ਅੱਧਾ ਦਿਨ ਲੰਘ ਗਿਆ।
ਤੋ ਖ਼ੈਰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਨਭਰ ਅੰਗੂਰ ਤੋੜਦੇ ਰਹੇ।ਢੇਰੀਆਂ ਲੱਗ ਗਈਆਂ।ਮਾਲਕ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੀ ਔਰ ਮੁਹੰਮਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਾ ਪਸੀਨਾ ਸੁੱਕੇ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਦੇ। ਤੋ ਮਾਲਕ ਨੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕਤਾਰ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦੋ ਦੋ ਦ੍ਰਮ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।ਜਦ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਦੋ ਦ੍ਰਮ ਦਿੱਤੇ ਤਾਂ ਕੁਝ ਇਕ ਨੇ ਗ਼ਿਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
“ਮਾਲਕ ਇਹ ਤਾਂ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਏ।”
ਕਿਉਂ,ਮੈਂ ਘੱਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ? ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਦੋ ਦ੍ਰਮ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਤਹਿ ਹੋਈ ਸੀ, ਦਿਨਭਰ ਦੀ।ਜੋ ਮੈਂ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕੀ ਉਹ ਨਈਂ ਦਿੱਤਾ?”
“ਨਈਂ ਉਹ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।”
“ਫਿਰ ਕਿਹੜੀ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਏ?”
ਇਹ ਜਿਹੜੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਆਏ ਨੇ,ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਧਾ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੋ ਦ੍ਰਮ,ਤੇ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੋ ਦ੍ਰਮ।ਹਿਸਾਬ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅੱਧੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ,ਇਕ ਦ੍ਰਮ।”
ਕਹਿੰਦਾ,”ਠੀਕ ਏ,ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡਾ ਹੱਕ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਈਂ?”
ਹਾਂ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ।”
“ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੈਂ ਦੋ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਨੇ,ਮੇਰੀ ਮਰਜ਼ੀ,ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਨਾ,ਇਹ ਵੀ ਦੋ ਲੈ ਜਾਣ।ਭਾਵੇਂ ਨਿਯਮ ਪੂਰਵਕ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਦ੍ਰਮ ਬਣਦੈ,ਅੱਧਾ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਪਰ ਮੈਂ ਦੋ ਦੇਨਾ,ਮੇਰੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ,ਮੇਰੀ ਮਰਜ਼ੀ।”
ਉਹ ਜੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਰੋਜ਼ ਜਾਗਿਆ ਹੈ,ਕਈ ਦਿਨ ਦਾ ਜਾਗਿਆ ਹੈ,ਇਹਦਾ ਜਾਗਣਾ ਵਾਂਝਾ ਤੇ ਨਈਂ ਰਹੇਗਾ,ਪਰ ਉਹਦੇ ਅੰਦਰ ਇਹ ਈਰਖਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਏ ਕਿ ਹੱਦ ਹੋ ਗਈ,ਇਹ ਕਦੀ ਜਾਗਿਆ ਹੀ ਨਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ,ਇਹਦੇ ਕੋਲ ਅੈਨਾ ਸਰੂਰ,ਅੈਨੀ ਮਸਤੀ।
ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਪੰਜ ਸੱਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇਖੇ,ਜੋ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਅਰਥ-ਬੋਧ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਜਦ ਰੱਬੀ ਰੰਗਣ ਦੇ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ, ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੇ ਵਿਚ ਈਰਖਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ।ਉਸ ਦਿਨ ਮੈਂਨੂੰ ਇਹ ਅਨੁਭਵ ਹੋਇਆ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਸਾਰੀ ਈਰਖਾ ਨਈਂ,ਧਾਰਮਿਕ ਈਰਖਾ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਏ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਹੱਦ ਹੋ ਗਈ!ਪੜ੍ਹਦੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਸਨ,ਸਿਖਾਇਆ ਮੈਂ,ਸਿਰ ਖਪਾਈ ਮੈਂ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ,ਇਹ ਰੱਬੀ ਰੱਸ ਦੇ ਵਿਚ ਲੀਨ ਹੋ ਗਏ,ਪਰਮ ਆਨੰਦ ਮਾਨ ਗਏ ਨੇ।ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਈਰਖਾ ਵੀ ਜਾਗੀ,ਗ਼ਿਲਾ ਵੀ ਜਾਗਿਆ,ਪਰ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕੀਤਾ।ਨਈਂ,ਉਹਦੀ ਬੇਪਰਵਾਹੀ,ਉਹਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ :-
‘ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਫੁਲੜਾ ਫਲੁ ਭੀ ਪਛਾ ਰਾਤਿ ॥
ਜੋ ਜਾਗੰਨਿ੍ ਲਹੰਨਿ ਸੇ ਸਾਈ ਕੰਨੋ ਦਾਤਿ ॥੧੧੨॥’
{ਅੰਗ 1384}
‘ਦਾਤੀ ਸਾਹਿਬ ਸੰਦੀਆ ਕਿਆ ਚਲੈ ਤਿਸੁ ਨਾਲਿ ॥
ਇਕਿ ਜਾਗੰਦੇ ਨਾ ਲਹਨਿ੍ ਇਕਨਾ੍ ਸੁਤਿਆ ਦੇਇ ਉਠਾਲਿ॥੧੧੩॥’
{ਅੰਗ ੧੩੮੪}
ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਸਕੀਨ।

ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਮਾੜੇ ਰਾਹ ਵੱਲ ਨਹੀ ਤੱਕੀਦਾ……
ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਕਮਾਈ ਤੇ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਰੱਖੀਦਾ…..
ਬੋਲੋ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀਓ


ਜਿਹੜੇ ਰੋਗ ਡਾਕਟਰਾਂ ਕੋਲੋਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ
ਉਹ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਸਰੋਵਰ ਚੋਂ ਠੀਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ


ਜਦੋ ਰੱਬ ਮੇਰਾ ਮੇਰੇ ਉਤੇ ਹੋਇਆ ਮੇਹਰਬਾਨ ..
ਦੇਖੀ ਕਾਮਜਾਬੀ ਕਿਦਾ ਹੁੰਦੀ ਕੁਰਬਾਨ…

ਸੰਤ ਮਸਕੀਨ ਜੀ ਵਿਚਾਰ – ਖ਼ਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਲਿਬਨਾਨ ਦਾ ਇਕ ਮਹਾਨ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੰਤ ਹੈ …
ਖ਼ਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਲਿਬਨਾਨ ਦਾ ਇਕ ਮਹਾਨ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੰਤ ਹੈ।ਕਿਧਰੇ ਇਕ ਦਿਨ ਮੌਜ ਦੇ ਵਿਚ ਆਇਆ ਤੇ ਜੰਗਲ ਦੀ ਤਰਫ਼ ਚੱਲ ਪਿਆ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇਕ ਜੰਗਲ ਸੀ, ਬੜਾ ਭਿਅੰਕਰ, ਬੜੇ ਸੰਘਣੇ ਦਰਖ਼ਤ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਜੰਗਲ ਦੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ ਦੇਖਦਾ ਰਿਹਾ। ਕੋਈ ਪਗਡੰਡੀਆਂ ਤਾਂ ਹੈ ਨਹੀਂ ਸਨ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਸਤੀ ਦੇ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਤਾਂ ਕਦੀ ਕਦਾਈਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਚਾਰਾ ਭਟਕ ਗਿਆ।
ਇਕ ਤਾਂ ਦਿਨ ਭਰ ਘੁੰਮਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਉਪਰੋਂ ਸ਼ਾਮਾਂ ਪੈ ਗਈਆਂ ਤੇ ਜਦ ਰਸਤਾ ਨਾ ਲੱਭਿਆ ਤਾਂ ਧਿਆਨ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਲ ‘ਤੇ ਆਇਆ ਤਾਂ ਦੋ ਖ਼ਿਆਲ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਕਿ ਇਕ ਤਾਂ ਭੁੱਖ ਵੀ ਲੱਗੀ ਹੈ।ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੁਝ ਖਾਧਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਤਨ ਅੰਨ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਰੋਟੀ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੂਸਰਾ ਰਾਤ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਤੇ ਹੁਣ ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿਨ ਨੂੰ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਪਿਆ ਲੱਭਦਾ, ਅਜੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਚਾਨਣਾ ਹੈ ਤੇ ਰਾਤ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ ਪੂਰੀ ਰਾਤ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਰਾਤ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਕੱਟਣੀ ਪਏਗੀ। ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਰਾਤ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਕੱਟਣੀ ਪਈ, ਨਹੀਂ ਲੱਭਿਆ ਰਸਤਾ। ਕਦੀ ਇਧਰ ਜਾਏ, ਕਦੀ ਓੁਧਰ ਜਾਏ, ਦਰਖ਼ਤ ਹੀ ਦਰਖ਼ਤ। ਜੰਗਲ ਖ਼ਤਮ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਰਾਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਸੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੀ, ਦਰਖ਼ਤ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ, ਕਿਧਰੇ ਕੋਈ ਖੂੰਖ਼ਾਰ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰ ਹਮਲਾ ਨਾ ਕਰ ਦੇਵੇ। ਦਰਖ਼ਤ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਲੋ ਰਾਤ ਇਥੇ ਕੱਟਦੇ ਹਾਂ, ਸਵੇਰੇ ਰਸਤਾ ਲੱਭਾਂਗੇ, ਪਰ ਭੁੱਖਾ ਦਿਨ ਭਰ ਦਾ। ਜਿਉਂ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦਾ ਚੰਦਰਮਾ ਚੜ੍ਹਇਆ, ਇਸ ਨੇ ਹੱਥ ਪਸਾਰੇ।
ਪਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂ ?
ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ,
“ਉਸ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਇੰਝ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਆਸਮਾਨ ਤੋਂ ਨਾਨ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਰੋਟੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।”
ਚੰਦਰਮਾ ਰੋਟੀ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਦਿਨ ਭਰ ਦਾ ਭੁੱਖਾ। ਭੁੱਖ ਦੇ ਵਿਚ ਬਾਰ ਬਾਰ ਭੋਜਨ ਯਾਦ ਆਵੇਗਾ। ਵਰਤ ਜਿਸ ਦਿਨ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇ, ਰੋਜ਼ਾ ਜਿਸ ਦਿਨ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇ, ਕੋਈ ਅੱਲਾਹ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਇਸ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਨਾ ਪੈਣਾ। ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ, ਰੋਟੀ ਚੇਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਰਾਣਾ ਜ਼ਮਾਨਾ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਦੇ ਵਿਚ ਢਾਬੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਹੋਟਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਦੱਸ-ਦੱਸ, ਵੀਹ-ਵੀਹ ਮੀਲ ਤੋਂ ਲੋਕੀ ਆਉਂਦੇ ਸਨ, ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ। ਸਤਿਸੰਗ ਦੇ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਸਨ, ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਇਲਾਕੇ ਤੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਾਬੁਲ ਤੱਕ ਤੋਂ ਲੋਕੀਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਤਾਂ ਐਲਾਨੀਆਂ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ,
“ਪਹਿਲੇ ਪੰਗਤ ਪਾਛੇ ਸੰਗਤ॥”
ਪਹਿਲੇ ਅੰਨ ਪਾਣੀ ਛੱਕ ਲਉ, ਭੁੱਖੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਬੈਠ ਰੋਟੀ ਯਾਦ ਕਰੋਗੇ, ਰੱਬ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਯਾਦ ਕਰੋਗੇ, ਭੋਜਨ ਹੀ ਯਾਦ ਆਵੇਗਾ।
“ਅੰਨੈ ਬਿਨਾ ਨ ਹੋਇ ਸੁਕਾਲੁ॥
ਤਜਿਐ ਅੰਨਿ ਨ ਮਿਲੈ ਗੁਪਾਲੁ॥”
{ਕਬੀਰ,ਅੰਗ ੮੭੩}
*ਇਸ ਮੈਸਜ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਰਾ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭੇਜ ਦੇਣਾ ਜੀ।*


ਚਮਕੌਰ ਵਾਲੀ ਗੜੀ ਹੌਕੇ ਲਾ ਪੁਕਾਰ ਦੀ,
ਕੱਫਨ ਤੋਂ ਬਾਂਝੀ ਲਾਸ਼ ਅਜੀਤ ਤੇ ਜੁੱਝਾਰ ਦੀ

ਜਉ ਤਉ ਪ੍ਰੇਮ ਖੇਲਣ ਕਾ ਚਾਉ ॥
ਸਿਰੁ ਧਰਿ ਤਲੀ ਗਲੀ ਮੇਰੀ ਆਉ ॥

ਇਤੁ ਮਾਰਗਿ ਪੈਰੁ ਧਰੀਜੈ ॥
ਸਿਰੁ ਦੀਜੈ ਕਾਣਿ ਨ ਕੀਜੈ ॥੨੦॥ {ਅੰਗ 1412}

ਤੇਰੇ ਨੈਣ ਨਕਸ਼ ਅੱਤ ਸੁੰਦਰ ਨੇ
ਤਿੱਕਣੀ ਵਿੱਚ ਮਸਤੀ ਅੰਤਾਂ ਦੀ
ਦੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਲਕ
ਸਰਬੰਸਦਾਨੀ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਲਿਖ ਹਾਜਰੀ ਜਰੂਰ ਲਗਾਉ ਜੀ